SKDM (CBAM) Nedir? İhracatçılar İçin Sektörel Rehber ve GreeniX

Avrupa Birliği’nin Yeşil Mutabakat kapsamında hayata geçirdiği Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) ya da uluslararası adıyla Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM), ihracat yapan firmalar için yeni bir dönemin kapısını aralıyor. Özellikle AB’ye ihracat yapan şirketler için bu düzenleme sadece çevresel bir gereklilik değil, aynı zamanda ticari sürdürülebilirliğin temel bir unsuru haline geldi.

SKDM (CBAM) Nedir?

SKDM, Avrupa Birliği’nin ithal edilen ürünlerin karbon ayak izini sınırda vergilendirmeyi hedefleyen bir iklim politikası aracıdır. AB içinde karbon salınımı yapan şirketler Avrupa Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) kapsamında karbon emisyonları için bedel öderken, AB dışından gelen ürünlerin bu sistemin dışında kalması, "karbon kaçağı"na neden oluyordu. CBAM (SKDM) bu açığı kapatmayı amaçlıyor.

CBAM / SKDM Kapsamına Giren Sektörler: Kimler Etkileniyor?

1. Demir-Çelik Sektörü

En çok karbon salımı yapan sektörlerden biri olan demir-çelik, SKDM’nin merkezinde yer alıyor. Türkiye, AB’ye ciddi oranda demir-çelik ihraç ediyor. Bu sektörde faaliyet gösteren firmalar, ürün bazında karbon hesaplaması yapmalı ve SKDM’ye uyumlu raporlama süreçlerini kurmalı.

2. Alüminyum

Alüminyum üretim süreçleri yüksek enerji tüketimi nedeniyle yoğun karbon emisyonu üretir. AB, bu sektörde ithalatı sınırlandırmak yerine karbon maliyetini artırarak çevresel maliyeti görünür kılmak istiyor.

3. Çimento

Enerji yoğun bir sektör olan çimentoda da CBAM uygulamaları kritik. İhracatçı firmaların klinker üretimi, yakıt türü ve proses emisyonlarına yönelik kapsamlı karbon hesaplamaları yapması gerekiyor.

4. Gübre

Azotlu gübre üretimi sırasında salınan N₂O gazı, karbondioksitten çok daha güçlü bir sera gazıdır. Bu nedenle gübre ihracatçıları için karbon ayak izi takibi daha da önemli hale gelmektedir.

5. Elektrik

İhracat ürünü olarak değil ama sınır ötesi elektrik ticaretinde karbon içerikli elektrik üretimi yapan ülkelerden AB’ye elektrik transferi SKDM kapsamına girmektedir.

6. Hidrojen

Yeni gelişen ama stratejik öneme sahip bir sektör olan hidrojen, üretim yöntemine göre değişen karbon yoğunluğu nedeniyle SKDM'nin radarındadır. “Yeşil hidrojen” üretmeyen firmalar avantaj kaybedebilir.

SKDM (CBAM) Takvimi ve Yasal Zorunluluklar

• 1 Ekim 2023 – 31 Aralık 2025: Geçiş süreci. Karbon emisyon raporlaması yapılacak ama henüz mali yükümlülük yok.
• 1 Ocak 2026’dan itibaren: SKDM sertifika satın alma zorunluluğu başlayacak. Bu, doğrudan maliyet demek.

SKDM ile Uyum İçin Ne Yapmalı?

AB’ye ihracat yapan her firmanın şu adımları vakit kaybetmeden atması gerekiyor:

✅ Karbon ayak izi hesaplaması yapılmalı
✅ Tedarik zinciri verileri toplanmalı
✅ Üretim süreçlerinde enerji verimliliği artırılmalı
✅ Yenilenebilir enerji kaynaklarına geçiş değerlendirilmeli
✅ SKDM’ye uygun raporlama ve belgelendirme sistemleri kurulmalı

Bu adımlar, yalnızca yasal uyum sağlamak için değil, aynı zamanda çevresel sürdürülebilirliği işletme stratejisinin merkezine almak için büyük fırsat sunuyor.

SKDM Sürecinizi GreeniX ile Yapılandırın !

GreeniX, sürdürülebilirlik ve karbon yönetimi alanında uzmanlaşmış bir danışmanlık firması olarak SKDM (CBAM) uyum sürecinde ihracatçı firmaların en güçlü çözüm ortağıdır.

GreeniX Neler Sunar?

🔹 Kuruma özel SKDM yol haritası
🔹 Detaylı karbon ayak izi hesaplamaları (ürün, süreç, tesis bazında)
🔹 SKDM uyumlu raporlama altyapısının kurulumu
🔹 Tedarik zinciri karbon analizi
🔹 Enerji verimliliği ve karbon azaltım danışmanlığı
🔹 Eğitimler ve kurumsal kapasite geliştirme hizmetleri

Neden GreeniX?

✔ Sektörel deneyim: Demir-çelikten gübreye, birçok sektörde SKDM uygulamaları konusunda saha deneyimimiz var.
✔ Güncel mevzuat takibi: CBAM/ETS güncellemelerini anlık olarak takip ediyoruz.
✔ Uluslararası standartlarda hizmet: ISO 14064, GHG Protocol gibi global çerçevelere göre çalışıyoruz.
✔ Hızlı ve uygulanabilir çözümler: Sadece analiz değil, uygulanabilir çözümler sunarız.

Sonuç: SKDM’yi Yük Değil, Rekabet Avantajı Olarak Görün

SKDM (CBAM), ihracatçı firmalar için yeni maliyetler ve zorluklar doğururken, sürdürülebilir üretime geçişi başlatan güçlü bir katalizördür. Uyum sürecini zamanında başlatan firmalar, yalnızca AB pazarıyla entegrasyonlarını sürdürmekle kalmaz, aynı zamanda markalarını daha güçlü bir çevresel duruşla konumlandırırlar.

Siz de bu dönüşümde doğru adımlar atmak, SKDM’ye sorunsuz uyum sağlamak ve karbon ayak izinizi rekabet avantajına çevirmek istiyorsanız, GreeniX olarak yanınızdayız.

Bizimle iletişime geçin, işletmeniz için özel bir SKDM uyum planı oluşturalım.