SDG Index Raporu

2024 yılı itibariyle BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri'ne (SDG) ulaşma çabaları hala büyük zorluklarla karşı karşıya. UN SDSN tarafından yayımlanan 2024 Sürdürülebilir Kalkınma Raporu'na göre, dünya genelinde SDG'ların sadece %16'sı 2030 hedeflerine ulaşma yolunda ilerleme kaydediyor. Bu durum, sürdürülebilir kalkınma alanında hızla ve kararlı adımlar atılması gerektiğini ortaya koyuyor.

Olumlu Gelişmeler

Kuzey Ülkeleri: Kuzey Avrupa ülkeleri, SDG'lar konusunda liderlik etmeye devam ediyor. Finlandiya, İsveç, Danimarka, Almanya ve Fransa, 2024 SDG Endeksi'nde ilk beş sırayı alarak sürdürülebilir kalkınma konusunda örnek teşkil ediyor.

BRICS Ülkeleri: Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika gibi BRICS ülkeleri de SDG'lar doğrultusunda önemli ilerlemeler kaydediyor. BRICS+ ülkeleri (Mısır, Etiyopya, İran, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri) dünya ortalamasının üzerinde bir performans sergiliyor.

Olumsuz Gelişmeler

Yetersiz İlerleme: 300'den fazla SDG göstergesinin sadece %16'sı 2030 hedeflerine ulaşma yolunda ilerliyor. Geri kalan %84 ise sınırlı ilerleme veya gerileme gösteriyor. Özellikle SDG 2 (Sıfır Açlık), SDG 11 (Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar), SDG 14 (Sudaki Yaşam), SDG 15 (Karasal Yaşam) ve SDG 16 (Barış, Adalet ve Güçlü Kurumlar) hedeflerinde ciddi gerilemeler yaşanıyor.

Gıda ve Arazi ile İlgili Göstergeler: Gıda güvenliği ve arazi kullanımı ile ilgili göstergeler en fazla geride kalanlar arasında. 2030 yılına kadar hala 600 milyon insan açlıkla mücadele edecek ve obezite oranları artmaya devam edecek gibi görünüyor.

Küresel Sorunlar ve Çok Taraflılık

Çok Taraflılık Gereksinimi: Küresel sorunların çözümü için çok taraflı iş birliği şarttır. Barbados, BM temelli çok taraflılık taahhüdünde en yüksek sıralamada yer alırken, Amerika Birleşik Devletleri en düşük sırada yer almaktadır. Küresel iş birliği, SDG'lar doğrultusunda ilerleme kaydetmenin anahtarıdır.

UN Gelecek Zirvesi: Eylül ayında yapılacak olan BM Gelecek Zirvesi, sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmak için kritik bir öneme sahiptir ve somut adımlar atılması gereken bir platform olarak karşımıza çıkmaktadır.

Sürdürülebilir Kalkınma ve Finansman

Uzun Vadeli Yatırım İhtiyacı: Sürdürülebilir kalkınma, uzun vadeli yatırım gerektiren bir alandır. Düşük gelirli ülkeler ve alt-orta gelirli ülkeler, sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmak için uygun maliyetli uzun vadeli sermayeye erişim sağlamalıdır. Küresel finansal mimarinin reforme edilmesi, bu ülkelerin sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmasını sağlayacak önemli bir adım olacaktır.

Türkiye'nin SDG Karnesi

Türkiye, UN SDSN tarafından yayımlanan 2024 SDG Index Raporu'na göre 70.47 puanla 166 ülke arasında 72. sırada yer alıyor. Türkiye'nin SDG'lar bazında durumu şu şekildedir:

• SDG 1 – Yoksulluğa Son: Aşırı yoksulluk oranları düşük seviyede ve bu konuda önemli ilerleme kaydedilmiştir.
• SDG 2 – Açlığa Son: Yetersiz beslenme oranı düşük olmasına rağmen obezite oranı yüksek seviyededir.
• SDG 3 – Sağlıklı Yaşam: Anne ölüm oranı ve tüberküloz insidansı gibi göstergelerde azalma görülmektedir. Ancak, bazı sağlık hizmetlerine erişim konularında eksiklikler bulunmaktadır.
• SDG 4 – Nitelikli Eğitim: İlkokul kayıt oranı neredeyse %100'e ulaşmıştır. Ortaokul tamamlama oranı ve yükseköğretim mezuniyet oranlarında ilerleme görülmektedir.
• SDG 5 – Toplumsal Cinsiyet Eşitliği: Kadın-erkek işgücüne katılım oranı ve eğitim yılı oranları sabit kalmakta olup, cinsiyet eşitliği konusunda daha fazla ilerlemeye ihtiyaç duyulmaktadır.
• SDG 6 – Temiz Su ve Sanitasyon: Temel içme suyu ve sanitasyon hizmetlerine erişim oranları yüksek seviyededir.
• SDG 7 – Erişilebilir ve Temiz Enerji: Elektrik erişimi ve temiz yakıt kullanımı yüksek seviyelerdedir, ancak yenilenebilir enerji oranı daha fazla artırılmalıdır.
• SDG 8 – İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme: Genç işsizliği yüksek seviyededir ve iş güvencesi konularında iyileşme gerekmektedir.
• SDG 9 – Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı: İnternet kullanımı ve mobil genişbant abonelikleri yüksektir. Ancak, lojistik altyapı ve araştırma-geliştirme harcamaları konusunda daha fazla gelişme gerekmektedir.
• SDG 10 – Eşitsizliklerin Azaltılması: Gelir dağılımı eşitsizliği göstergeleri yüksek seviyededir.
• SDG 11 – Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar: Kentsel alanlarda temiz su ve sanitasyon hizmetlerine erişim yüksek seviyededir, ancak hava kalitesi konusunda iyileşme gerekmektedir.
• SDG 12 – Sorumlu Üretim ve Tüketim: Elektronik atık ve hava kirliliği gibi göstergelerde iyileşme görülmektedir.
• SDG 13 – İklim Eylemi: Fosil yakıt kaynaklı CO2 emisyonları kişi başına yüksek seviyededir ve iklim değişikliğiyle mücadelede daha fazla önlem alınması gerekmektedir.
• SDG 14 – Sudaki Yaşam: Deniz biyolojik çeşitliliğinin korunması konusunda daha fazla alanın korunması gerekmektedir.
• SDG 15 – Karasal Yaşam: Karasal ve tatlı su biyolojik çeşitliliğinin korunması konusunda daha fazla çaba sarf edilmelidir.
• SDG 16 – Barış, Adalet ve Güçlü Kurumlar: Cinayet oranı ve yolsuzluk algı endeksi gibi göstergelerde iyileşme gerekmektedir.
• SDG 17 – Amaçlar İçin Ortaklıklar: Sağlık ve eğitim harcamaları iyi seviyededir, ancak uluslararası yardımlar ve çok taraflılığa destek konularında daha fazla bilgiye ihtiyaç vardır.

Sonuç

2030 hedeflerine ulaşmak için zaman hızla daralıyor ve dünya genelinde daha güçlü ve kararlı adımlar atılması gerekiyor. Türkiye, SDG'lar doğrultusunda bazı önemli ilerlemeler kaydetmiş olsa da, özellikle cinsiyet eşitliği, iklim eylemi ve ekonomik büyüme gibi alanlarda daha fazla çaba göstermesi gerekmektedir. Küresel iş birliği ve çok taraflılık, sürdürülebilir bir geleceğe ulaşmanın anahtarı olacaktır. Bu bağlamda, Eylül ayında yapılacak olan BM Gelecek Zirvesi, kritik bir öneme sahiptir ve somut adımlar atılması gereken bir platform olarak karşımıza çıkmaktadır.

Kaynak: UN SDSN tarafından yayımlanan 2024 SDG Index Raporu